De route van Douwe Dijkstra

Docenten

Iedere carrière in de kunsten loopt anders. De route van is de rubriek van het ArtEZ Business Centre waarin docenten vertellen over de belangrijkste sleutelmomenten in hun loopbaan. Vaak missen we tijdens de les een moment om daar met elkaar over in gesprek te gaan. Ontdek welke keuzes ze hebben gemaakt en hoe ze zijn gekomen waar ze nu zijn.

Het verloop van een freelance loopbaan heeft me altijd gefascineerd. De contacten die je legt, de projecten die je soms doelgericht in de wacht sleept en die soms via schijnbaar toevallige ontmoetingen op je pad komen. Het is een verloop dat je zeker een beetje in de hand kunt spelen door actief te ondernemen, maar het blijft voor een belangrijk deel onnavolgbaar. Veel van de punten uit onderstaand overzicht kwamen tot stand uit het werk dat ik maakte en de mensen die ik ontmoette. Maar weinig ging ‘volgens plan’.

2005 – afstudeerwerk wint Groene Olijfprijs en TENT Academy Award

Ik studeerde af in Illustration Design aan ArtEZ Zwolle. Mijn afstudeerwerk oogstte veel lof; naast een nominatie voor de academieprijs won ik de Groene Olijf prijs voor jong talent 2005 en de TENT Academy Award 2005. Dit succes was een mooie aanmoediging, maar wekte ook hoge verwachtingen. Ik was 20 jaar toen ik afstudeerde en de eerste jaren na mijn afstuderen zou ik nog ervaren als een vervolgstudie in de praktijk.

2006 – Artist-in-residence in Barcelona

Met de TENT Academy award won ik een artist-in-residence in Barcelona. Hier maakte ik in 2006 voor het eerst sinds mijn afstuderen nieuw vrij werk. Het resultaat was een driekanaals videoinstallatie getiteld ‘Backpacking’ die onderdeel uitmaakte van de tentoonstelling ‘Play! The Art of the Game’ in het Cobra Museum. Het bleek een voorbode van de richting die ik jaren later op zou gaan met mijn werk – en tegen die tijd veel zelfbewuster.

Backpacking # 03 – 2006 from Douwe Dijkstra on Vimeo.

2006 – Start Festina Lente Collective

In 2006 leerde ik Remy Harrewijn kennen in Barcelona. Samen met hem en een aantal anderen startte ik het Festina Lente Collective. Een mediacollectief dat zich met name richtte op toegepaste online mediaprojecten. Hoewel ik op de academie een duidelijke lijn en drive had gevonden in mijn vrije werk, wilde ik in de eerste jaren vooral in opdracht werken. Deels bij Festina Lente Collective en deels door klussen die ik zelf aannam, kwam ik geleidelijk terug op deze ambitie. In veel van de toegepaste projecten kwam mijn talent echter niet wezenlijk tot bloei en was ik vooral bezig mijn technische vaardigheden in te zetten.

Beguine – De Kift by Festina Lente Media and Douwe Dijkstra 2009 from Douwe Dijkstra on Vimeo.

2009 – start Collectief 33 1/3 voor werk voor Kunstfestival ZwArt

In 2009 maakte ik voor het tweede jaar op rij voor Kunstfestival ZwArt in Zwolle een site specific videoinstallatie en een performance met studiegenoten Coen Huisman en Jules van Hulst. Voor de gelegenheid, en half als grap, noemden we deze driekoppige samenwerking Collectief 33 1/3. Onze festivalbegeleider, Michael de Roo, nodigde ons vervolgens uit om een bewerking te maken van de opera Hertog Blauwbaards burcht van Béla Bartók.

Under Exposed | ZwArt Festival 2009 | 33⅓ from 33one3rd on Vimeo.

2009 – afscheid Festina Lente Collective

In 2009 stopte ik als vast lid van Festina Lente Collective. Ik wilde me richten op mijn vrije werk en de projecten van Collectief 33 1/3.

2011 – Première Blauwbaard in Zwolle – Parijs, Glasgow en New York volgen

In 2011 op het Voi-Z festival in Zwolle ging BlauwBaard in première: de eerste grote voorstelling van Collectief 33 1/3, waarvoor we een stichting oprichtten met dezelfde naam en een zakelijk leider inschakelden. Later voerden we deze video-mapping-opera ook uit op muziektheaterfestivals in Parijs, Glasgow en New York. Het project zette het collectief stevig op de kaart en bracht vele muzikale projecten op het pad van 33 1/3.  We kwamen ook in samenwerkingen terecht binnen een muziektheaterniche waar we ons niet helemaal thuis voelden.

BlueBeard trailer | 33one3rd.com from 33one3rd on Vimeo.

Goodbye New York from 33one3rd on Vimeo.

2013 – Eerste solo-expositie in Stedelijk Museum Zwolle

In 2013 opende mijn eerste solo-expositie ‘DoorDouwe’ in het Stedelijk Museum in Zwolle, een expositie die ik mocht maken doordat ik in 2011 de vakprijs van het Stedelijk Museum Zwolle won. Voor deze expositie maakte ik, voor het eerst sinds mijn residency in Spanje in 2006, weer écht nieuw vrij werk: een driekanaals video-installatie die voortborduurde op thema’s uit mijn ArtEZ afstudeerwerk.

DOORDOUWE – solo exhibition Douwe Dijkstra – trailer #1 from Douwe Dijkstra on Vimeo.

2014 – Première Démontable Internationaal Film Festival Rotterdam + eerste nominatie gouden kalf

In reactie op de online trailer van mijn solo-expositie kreeg ik een e-mail van een programmeur van het International Film Festival Rotterdam met de vraag of de getoonde videoinstallatie ook bestond als korte film. Ik zag deze vraag als een uitnodiging en monteerde eind 2013 de film Démontable uit het materiaal van de videoinstallatie. De film werd geselecteerd voor het IFFR 2014, ging daar in première om vervolgens een reis te maken langs meer dan honderd filmfestivals over de hele wereld. De film kreeg ook een nominatie voor een Gouden Kalf. De reacties op dit werk en mijn kennismaking met de wereld van de korte film bevestigde mijn gevoel dat ik hier iets te pakken had in de vorm, inhoud en podia voor mijn werk.

Démontable – (TRAILER) from Douwe Dijkstra on Vimeo.

2015 – Première Voor Film Go Short Film Festival Nijmegen + tweede nominatie gouden kalf

In 2014 vroeg het Go Short Film Festival in Nijmegen mij naar aanleiding van Démontable om een voorfilm te maken voor Nederlandse filmhuizen. Het resultaat is Voor Film, mijn tweede korte film die voorzichtig de kant van de documentaire op gaat. De film ging in 2015 op Go Short in première om daarna net als Démontable langs veel internationale filmfestivals te reizen. Ook sleepte de film een Gouden Kalf nominatie in de wacht. Net als bij Démontable reisde ik de film soms achterna en legde steeds meer contacten in de Europese filmwereld.

Supporting Film / Voor Film from Douwe Dijkstra on Vimeo.

2015 – artist in residence in Museu da Imagem e do Som in São Paulo, Brazilië

Ik maakte hier een korte documentaire met de titel Green Screen Gringo (2016), waarin veel thema’s en werkwijzen uit mijn voorgaande werk samenkomen en die voor mij de inhoudelijke richting uitdiepte die ik met mijn vrije werk op wil.

Green Screen Gringo from Douwe Dijkstra on Vimeo.

2018 – Collectief 33 1/3 stopt

Na veel prachtige internationale projecten, groeipijn en avontuur ging Collectief 33 1/3 eind 2018 uit elkaar. De vriendschap met Coen en Jules bleef, evenals de lessen en inspiratie op het gebied van live performance, muziek en videoprojecties, een gebied waarin ik wil blijven bewegen.

2020 – aanvraag Teledoc Campus voor documentaire

In 2020 schreef ik een Teledoc Campus aanvraag voor een documentaire over Abdiwahab Ali, mijn buurman in het gebouw waar ik mijn studio huur. Het is een project waarin veel motieven en technieken uit Démontable en Green Screen Gringo samenkomen in combinatie met een voor mij nieuwe vorm van film maken: dicht op de huid van het onderwerp en met de relatie tussen mij en mijn protagonist centraal. Het project is mogelijk dankzij financiering van het CoBo fonds, de NPO en het Nederlands Filmfonds. Ik hoop deze film in de loop van 2021 te voltooien.

Terugkijkend op mijn sleutelmomenten zie ik vooral veel mooie ontmoetingen en verassingen. Ik ben ook heel blij met de afgesloten routes die niet geheel de mijne waren. Die ervaringen helpen me nu vooral in het aangaan van samenwerkingen.
De keuzes om me na een aantal jaren weer te focussen op individueel autonoom werk en dit later ook te doen in combinatie met reizen zie ik nu als de meest waardevolle. Eigenlijk wist ik kort na mijn afstuderen al dat ik hier mee verder wilde, maar ik denk dat ik dit ergens nog niet helemaal durfde omdat ik ervaring miste. Er volgende een hoofdstuk organische studie na de studie. En zo gaat het eigenlijk nog steeds, zonder ondernemingsplan, met de wind.

Volg Douwe